سند ملکی چیست؟ | معرفی 14 سند ملکی

پیش از خرید هر نوع ملک، حتما باید سند آن را بررسی کنید. ممکن است با وجود مختلف بودن انواع سند ملکی، افراد گیج شوند. در وبلاگ املاک بندرعباس، انواع سند ملکی مورد بررسی قرار می‌گیرد تا شما با آنها آشنا شوید و خرید ملک راحت‌تر و مطمئن‌تر انجام دهید.

تعریف سند ملکی

سند به عنوان هر نوع نوشتاری تعریف می‌شود که در امور قضایی و حقوقی قابل استفاده است. به طور کلی، سند‌ها را به دو دسته تقسیم می‌کنیم که عبارتند از:

سند عادی

سند عادی، یک نوع نوشتار غیررسمی است که برخلاف سند رسمی، از تأیید و تصدیق قانونی خاصی برخوردار نیست. این نوع اسناد به صورت غیررسمی تهیه می‌شود و ممکن است به عنوان مرجعی برای تأیید ادعاهای حقوقی استفاده شود، اما در مقایسه با سند رسمی، اهمیت و اعتبار کمتری دارد.

سندعادی: به صورت غیر رسمی تهیه می شوند اما اعتبار کمتری از سند رسمی دارد.

سند رسمی

سند رسمی، یک نوع نوشتار رسمی و معتبر است که با رعایت مراحل قانونی و دستورالعمل‌های مربوطه تهیه، تأیید و تصدیق می‌شود. این اسناد به عنوان شواهد مورد استفاده قرار می‌گیرند و در اختیار مراجع و نهادهای قضایی و اداری قرار می گیرند.

انواع سند های ملکی

در ادامه، انواع مختلفی از سند ملکی مورد بررسی قرار می‌گیرند. برای تسهیل و ساده‌تر شدن مسائل، مشاوره حقوقی ملکی یا وکیل ملکی یا متخصصان حقوقی دیگر نیز می‌توانند به کمک گرفته شوند.

سند قولنامه ای

سند قولنامه‌ای یا مبایعه‌نامه، یکی از نوع‌های سند ملکی است که به صورت دست‌نویس توسط خریدار و فروشنده تهیّه می‌شود. مقدار اعتبار و قدرت قانونی این سند نسبت به سند قطعی کمتر است. با این حال، از نظر شرعی و قانونی، سند قولنامه‌ای همچنان اعتبار دارد و می‌توان در محاکم از آن به عنوان مدرکی جهت استناد استفاده کرد. با استفاده از این نوع سند، باید به خطراتی نظیر فروش مال شخص دیگری به صورت نادرست نیز توجه کرد.

سند قولنامه ای: سند قولنامه ای به صورت دست نویس تهیه می شود.

سند شورایی

در گذشته، سند شورایی رایج بوده است، اما اکنون تنها در برخی مناطق استفاده می‌شود و  نیاز به سند رسمی برای مالکیت املاک وجود ندارد. این نوع سند شامل نوشته‌هایی است که به امضا و تایید دهیار، شورای روستا، کدخدا و معتمدین روستا متکی است.
سند شورایی می‌تواند به عنوان یک مدرک برای خرید و فروش ملک مورد استفاده قرار گیرد. این سندها در دسته‌بندی سندهای معمول قرار می‌گیرند، اما از نظر اعتبار، کمتر از سند قولنامه‌ای ارزش دارند.

سند شورایی: سندشورایی نوشته ای است که توسط دهیار،کدخدا و معتمدین امضا می شود.

سند شش دانگ

سند کامل ملکی که به یک فرد اختصاص داده می‌شود، با نام “شش‌جهت” یا “شش‌دانگ” شناخته می‌شود و از جمله اسناد معتبر ملکی است. عبارت “شش‌دانگ” به معنای شمال، جنوب، شرق، غرب، بالا و پایین است. “عبارت ‘بالا’ به معنای ‘فضاهای بالاتر’ و عبارت ‘پایین’ به معنای ‘زیرزمین’ اشاره دارد و نشانگر ادعای مالکیت بر روی تمامی فضاهای مرتبط با ملک در ارتفاعات بالا و پایین از زمین می‌باشد. سند شش دانگ که یکی از انواع سند رسمی ملکی است، در قضایای حقوقی مرتبط با ملک، به میزان بسیار کمتری نسبت به سایر انواع سند ملکی، اختلاف خواهد داشت.”

سند شش دانگ: سند شش دانگ با نام شش جهت ملک شناخته می شود

سند ملکی المثنی

در صورتی که سند مالکیت یک ملک به دلایلی همچون آتش‌سوزی و سایر علل مفقود شود، مالک می‌تواند از اداره ثبت، درخواست صدور سند مالکیت المثنی را داشته باشد. براساس ماده ۱۲۰ قانون اصلاحی آیین‌نامه صدور سند، شرایط و مواردی برای صدور سند المثنی وجود دارد.

1.  در صورت از دست رفتن سند مالکیت
2.  در صورتی که سند ملکی به طور کامل یا جزئی از بین رود.
3.  در صورتی که سند مالکیت به نام شخص دیگری باشد و امکان بازیابی آن با صدور حکم قضایی وجود نداشته باشد

در صورتی که مالک در اثر گم شدن یا از بین رفتن سند مالکیت، نیاز به سند المثنی داشته باشد، باید این درخواست را به صورت کتبی اعلام کرده و یک استشهادیه فرم چاپی تهیه کند. استشهادیه باید با امضای حداقل سه نفر که هویت و امضای آنان توسط کلانتری محل یا یکی از دفاتر اسناد رسمی تأیید شده است، تهیه شده و سپس به اداره ثبت تحویل داده شود. سپس اداره ثبت اعلام فقدان سند را به دفاتر اسناد رسمی مربوطه ارسال می‌کند. در نهایت، مالک می‌بایست در یکی از روزنامه‌های منتشر شده این مطلب را آگهی نماید.

سند المثنی: سند المثنی در صورت از بین رفتن یا غیرقابل بازیابی بودن سند صادر می شود.

سند قطعی

سند قطعی یا منگوله دار، به عنوان نوع ایده‌آل برای خرید ملک، توسط اداره ثبت اسناد و املاک هر شهر صادر می‌شود. این نوع سند به دو دسته منگوله دار و تک‌برگ تقسیم می‌شود. برای طبقه‌بندی اسناد رسمی، سند قطعی یا منگوله دار باید مورد استفاده قرار گیرد.

سند تک برگ

سندهای تک‌برگ، با استفاده از سیستم معین و تایپی تهیه می‌شوند تا جلوگیری از مشکلات مانند جعل ساده یا ناخوانایی امکان‌پذیر نشود. این نوع سند دارای شماره دفتر الکترونیکی و شماره سریالی است که برای انجام امور مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نقشه‌ای کامل از موقعیت مکانی ملک و ابعاد مختلف آن، در پایین سمت راست سند قرار دارد. سند تک‌برگ شامل اطلاعات کامل مالک ملک، آدرس و کد پستی او می‌شود و همچنین دارای یک هولوگرام قوه قضاییه است.

ویژگی سند تک برگ: در سند تک برگ تمامی اطلاعات مالک و ملک نوشته می شود.

سند منگوله دار

در سند منگوله دار، متصدیان مربوط با استفاده از خودکار مشکی، مندرجات سند را دست‌نویس می‌کنند که گاهی اوقات متن به صورت ناخوانا ظاهر می‌شود. این دست‌نویسی باعث آسان‌تر قابل جعل و تغییر سند می‌شود و به همین دلیل، پرونده‌های متعدد مرتبط با جعل این نوع سند در قوه قضاییه وجود دارد.

در سند منگوله دار، آدرس کامل ملک، کد پستی و مشخصات کامل مالک ذکر نشده است که این می‌تواند به بروز مشکلاتی منجر شود.

ویژگی سند منگوله دار: در سند منگوله دار هیچ مشخصاتی نوشته نمی شود و قابل جعل است.

سند رهنی

املاک به عنوان رهن، توسط افراد و مراجع مختلف به اختیار گرفته می‌شوند و در این رابطه، سند رهنی تنظیم می‌شود. اما حائز اهمیت است که خرید این نوع املاک مجاز نمی‌باشد.

در این فرآیند، سند رهنی بین مالک و مرتهن (رهن‌گیرنده) صادر می‌شود. اما اگر مرتهن (مانند یک بانک) این سند را تأیید نکند، خرید این نوع املاک باطل خواهد شد و فرد با مشکلات بسیاری روبرو خواهد شد.

ویژگی سند رهنی: سند رهنی در صورت رهن گرفتن تنظیم می شود.

سند وقفی

املاک وقفی به عنوان املاکی که به منظور امور خیریه، مذهبی و سایر موارد وقف شده‌اند، شناخته می‌شوند و برای آن‌ها سند وقفی صادر می‌شود. توصیه می‌شود به خاطر داشته باشید که هرگونه خرید و فروش این املاک غیرقانونی است و اعتباری ندارد. بنابراین، خرید املاک وقفی توصیه نمی‌شود. این املاک معمولاً به فروش نمی‌رسند و تنها اجاره داده می‌شوند تا هزینه‌های مورد نیاز برای اداره و نگهداری آن‌ها تأمین شود.

ویژگی سند وقفی : این نوع سند در صورتی که املاک به منظور خیریه یامذهبی وقف شوند صادر می شود.

سند ملکی مفروز

مفروز در قوانین به معنی جداسازی سهم یک فرد از مالکیت مشترک در یک زمین یا ملک است که قصد فروش آن را دارد. این نوع امور ثبتی دارای پیچیدگی‌های بسیاری هستند و ممکن است با مسائل و مشکلات مختلفی برای افراد همراه باشد.

سند ملکی مشاع

سند ملکی مشاع یکی از نوع‌های اسناد ملکی بین‌المللی است که به جز یک فرد دیگران نیز سهام دارند و در این نوع ملک معمولاً دو یا بیشتر از دو مالک وجود دارد. برای خرید این نوع ملک، باید اطلاعات کافی را درباره آن جمع‌آوری کنید تا بتوانید خریدی بدون مشکل انجام دهید.

سند وکالتی

“وکالتی” به معنای سندی است که به نام یک شخص یا چند نفر دیگر به عنوان وکیل فروشنده‌ی اصلی تهیه شده است. در برخی موارد، به دلیل بیماری یا فوت، یک یا چند نفر به عنوان وکیل از طرف فروشنده‌ی اصلی منصوب می‌شوند که وکالت آن‌ها باید به صورت رسمی و محضری ثبت شود تا برای دیگران قابل اعتماد باشد. در صورت جعل اسناد توسط شخص یا اشخاصی و انجام معاملات غیرقانونی، با پیگیری مسائل حقوقی می‌توان از کلاهبرداران شکایت کرد.

ویژگی سند وکالتی: سندوکالتی در صورت فوت مالک به عنوان وکیل تهیه می شود.